Weksel jest papierem wartościowym, który zawiera w sobie zobowiązanie do bezwarunkowej zapłaty określonej w nim sumy pieniędzy. W zależności od osoby dłużnika (tj. osoby zobowiązanej do zapłaty) wyróżnia się dwa rodzaje weksli: weksel własny (sola) oraz weksel trasowany (ciągniony). W przypadku weksla własnego zobowiązanym do zapłaty jest jego wystawca. Natomiast w przypadku weksla trasowanego zobowiązanym do zapłaty jest nie jego wystawca, a osoba wskazana przez wystawcę. Aktualnie w obrocie nie spotyka się już weksli trasowanych.
Weksle jako sposób zabezpieczenia roszczeń
Weksle zasadniczo pełni trzy podstawowe funkcji: płatniczą, obiegową i zabezpieczającą. Przy czym aktualnie wystawiane weksle w przeważającej mierze pełnią wyłącznie trzecią funkcję, tj. zabezpieczającą, inaczej zwaną też gwarancyjną.
Z uwagi na swoje szczególne właściwości weksel stanowi jeden z popularniejszych sposobów zabezpieczenia roszczeń z tytułu kredytów i pożyczek, czy też umów leasingowych. Znacząco przyśpiesza on bowiem i ułatwia uzyskanie tytułu wykonawczego uprawniającego do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Co więcej odbywa się to mniejszym nakładem finansowym.
Na podstawie weksla sąd może wydać nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Ów nakaz zapłaty posiada szczególne właściwości, które sprawiają, że egzekucja roszczeń jest o wiele szybsza, a przez to i skuteczniejsza niż w przypadku innych tytułów egzekucyjnych.
Mianowicie nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla staje się natychmiast wykonalny już po upływie wskazanego w nim terminu do zaspokojenia roszczenia – dwóch tygodni. Nie zmienia tego nawet skuteczne zaskarżenie nakazu zapłaty, tj. wniesienie zarzutów. Oznacza to, że nawet pomimo prowadzenia postępowania sądowego wierzyciel będzie mógł wszcząć i prowadzić postępowanie egzekucyjne przed jego prawomocnym zakończeniem – oczywiście po uzyskaniu klauzuli wykonalności.
Co więcej wniesienie zarzutów co do zasady wiąże się z koniecznością uiszczenia przez dłużnika nie małej opłaty sądowej, która może stanowić istotną barierę w podjęciu skutecznej obrony.
Elementy weksla własnego
Treść weksla określają przepisy zawarte w ustawie z dnia 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe. Zgodnie z ich treścią weksel dla swej ważności powinien zawiera następujące elementy:
- nazwę „weksel” w treści dokumentu, w języku, w jakim został on wystawiony;
- bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty oznaczonej w nim sumy pieniędzy; 3
- termin płatności;
- miejsca płatności;
- nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie ma być dokonana płatność;
- data i miejsce wystawienia wekslu;
- podpis wystawcy wekslu.
Co do zasady nie będzie uważany za weksel własny dokument, któremu brak jednego z wyżej wskazanych elementów. Niemniej przepisy przewidują tu pewne wyjątki:
- weksel własny bez oznaczenia terminu płatności uważa się za płatny za okazaniem;
- w braku osobnego oznaczenia, miejsce wystawienia wekslu uważa się za miejsce jego płatności, a także za miejsce zamieszkania wystawcy;
- weksel, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za wystawiony w miejscu, podanym obok nazwiska wystawcy.
Ponadto przepisy dopuszczają wystawienie weksla in blanco. Informacje na jego temat można znaleźć TUTAJ.
