Przerwanie biegu przedawnienia

Przerwanie biegu przedawnienia następuje tylko w określonych przepisami przypadkach. Ich znajomość dla dłużnika jest równie istotna co znajomość samych terminów przedawnienia (na ich temat można poczytać TUTAJ). Wierzyciele wprawdzie skrzętnie wykorzystują każdą okazję do przedłużenia możliwości dochodzenia swoich należności, jednakże czasami można się przed tym ustrzec.

Czym jest przerwanie biegu przedawniania?

Przerwanie biegu przedawnienia to nic innego jak jego wydłużenie ponad „podstawowy” okres. Po każdym przerwaniu terminu przedawnienia ów termin biegnie bowiem od nowa. Przy czym nie ma tu żadnych ograniczeń. Termin przedawnienia może być przerywany wielokrotnie i tym samym wydłużany w nieskończoność.

Co przerywa bieg przedawnienia?

Przedawnienie przerywa się przez:

• każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
• uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
• wszczęcie mediacji.

Czynność przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.

Aby dana czynność mogła skutkować przerwaniem biegu przedawnienia musi ona służyć bezpośrednio dochodzeniu, ustaleniu, zaspokojeniu lub zabezpieczeniu roszczenia. Przy czym aktualnie dominuje pogląd, zgodnie z którym bezpośredniość czynności oznacza, że jej dokonanie ma być koniecznym warunkiem osiągnięcia jednego z wyżej wymienionych celów.

Czynność przedsięwziętą przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw

Podstawową czynnością powodującą przerwanie biegu przedawnienia jest wytoczenie powództwa. Bieg przedawnienia przerywa się z chwilą wniesienia pozwu. Przy czym należy zaznaczyć, że nie dojdzie do przerwania biegu przedawnienia w przypadku:

• zwrot nieuzupełnionego w terminie pozwu,
• cofnięcia pozwu,
• upadku zabezpieczenia wskutek niewniesienia pozwu w wyznaczonym terminie.

Do przerwania biegu przedawnienia prowadzą również inne czynności przedsięwzięte przez wierzyciela przed sądem, m.in.:

• wniosek o zabezpieczenie powództwa złożony przed wniesieniem pozwu;
• zmiana powództwa polegająca na zgłoszeniu nowego roszczenia zamiast lub obok dotychczasowego;
• zarzut potrącenia zgłoszony przez pozwanego w procesie (kwestia sporna w orzecznictwie);
• wniosek o zawezwanie do próby ugodowej;
• wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, jeżeli jest ono drogą dochodzenia roszczenia;
• wytoczenie powództwa adhezyjnego w postępowaniu karnym;
• zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.

Czynność przedsięwziętą przed sądem polubownym

Czynność przedsięwzięta przed sądem polubownym przerywa bieg przedawnienia, o ile sąd ten ma kompetencję do rozpoznania danej sprawy na podstawie ważnego zapisu na sąd polubowny (umowy zawartej między stronami). Przerwanie biegu przedawnienia następuje w momencie wszczęcia postępowania przed sądem polubownym, tj. w dacie doręczenia pozwanemu wezwania na arbitraż.

Czynność przedsięwziętą przed organem powołanym do egzekwowania roszczeń danego rodzaju

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego jest niewątpliwie czynnością mającą bezpośrednio na celu zaspokojenie roszczeń. Przerwanie biegu przedawnienia następuje nawet w razie późniejszego umorzenia postępowania egzekucyjnego. Wyjątek stanowi tu umorzenie postępowania egzekucyjnego na zgodny wniosek stron, na wniosek wierzyciela lub z uwagi na bezczynność wierzyciela.

Zgodnie z dominującym aktualnie orzecznictwem Sądu Najwyższego wniosek o nadanie klauzuli wykonalności jest czynnością niezbędną dla zaspokojenia roszczenia wierzyciela, a co za tym idzie zmierza ona bezpośrednio do jego realizacji. Tym samym złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi lub nakazowi zapłaty przerywa bieg przedawnienia.

W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone. Nowy termin można liczyć dopiero od daty zakończenia danego postępowania, tj. od daty uprawomocnienia się kończącego je orzeczenia.

Uznanie roszczenia (długu)

Przerwanie biegu przedawnienia następuje również przez uznanie roszczenia przez dłużnika. Uznanie roszczeń może nastąpić w dowolnej formie, zarówno w sposób wyraźny (np. poprzez zawarcie stosownego pisemnego porozumienia/ umowy), jak i dorozumiany (np. przez spłatę części zadłużenia lub zwrócenie się do wierzyciela z prośbą o rozłożenie płatności na raty).

Wyżej wskazany podział ma znajduje podstawy w przepisach, jednak jest on powszechnie aprobowany w orzecznictwie i doktrynie.

Więcej na temat uznania roszczeń TUTAJ

Wszczęcie mediacji

Bieg przedawnienia przerywa wszczęcie mediacji zarówno gdy następuje to na podstawie umowy, jak i na wniosek jednej ze stron sporu przed wszczęciem postępowania sądowego.

Skutek prawny w postaci przerwania biegu przedawnienia następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji wraz z dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie. Przy czym do przerwania biegu przedawnienia nie dochodzi jeżeli pomimo doręczeniu prawidłowego wniosku ostatecznie nie dojdzie do wszczęcia mediacji, tj. w przypadku gdy:

• osoba wskazana na mediatora odmówi;
• druga strona nie wyrazi zgody na osobę mediatora;
• druga strona nie wyrazi zgody na mediację;
• okaże się, że nie zawarto umowy o mediację.

W razie przerwania przedawnienia przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.