Niezłożenie wniosku o upadłość spółki – odpowiedzialność karna

Niezłożenie wniosku o upadłość spółki prawa handlowego przez osobę do tego zobowiązaną może skutkować pociągnięciem jej przez wierzycieli spółki do odpowiedzialności majątkowej. Jest to w zasadzie wiedza powszechna, którą przyswoili sobie zwłaszcza członkowie zarządu spółek z o.o. Niestety ustawodawca przewidział również poważniejsze konsekwencje powyższego uchybienia, których mało kto jest świadomy.

Niezłożenie wniosku o upadłość spółki mimo jej niewypłacalności

Mianowicie niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki stanowi przestępstwo stypizowane w art. 586 Kodeksu spółek handlowych.

Należy zaznaczyć, że powyższe przestępstwo polega nie tylko na niezłożeniu wniosku o upadłość spółki w ogóle, ale również na jego złożeniu z przekroczeniem terminu określonego przepisami Prawa upadłościowego. Termin do złożenia przedmiotowego wniosku aktualnie wynosi 30 dni licząc od daty powstania stanu niewypłacalności (więcej na temat pojęcia niewypłacalności TUTAJ).

Ponieważ po 2016 r. zmianie uległy przepisy Prawa upadłościowego zarówno definiujące stan niewypłacalności, jak i określające termin na złożenie wniosku o upadłość spółki, należy przyjąć, że karnoprawne znaczeni mają przepisy w brzmieniu obowiązującym w chwili popełnienia penalizowanego czynu.

Kto ponosi odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki?

Przestępstwo niezłożenia wniosku o upadłość spółki może popełnić każda osoba pełniącą funkcję członka zarządu spółki prawa handlowego (bez względu na to, czy była członkiem zarządu, czy też prezesem zarządu), jak i funkcję jej likwidatora.

Należy przy tym podkreślić, że każdy członek zarządu/ likwidator ponosi indywidualną odpowiedzialność karną.

Świadomość zaistnienie stanu niewypłacalności

Przestępstwo niezłożenia wniosku o upadłość spółki można popełnić tylko umyślnie.

„Oznacza to, że niezbędne jest uświadomienie sobie przez sprawcę, że spółka znajduje się w stanie niewypłacalności lub też, że znajduje się w sytuacji, gdy jej zobowiązania przekroczyły wartość majątku.”
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia z 08.01.2013 r. (sygn. akt III KK 117/12)

Przy czym może ono być popełnione tak w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym.

„Działanie z zamiarem ewentualnym można przypisać sprawcy wówczas, gdy będąc świadomym ujawnienia się przyczyn upadłości, nie dopełnił obowiązku zgłoszenia, licząc na poprawę kondycji finansowej dłużnika i w ryzyko wyjścia z niekorzystnego położenia gospodarczego wkalkulował ewentualność przekroczenia dwutygodniowego terminu zgłoszenia upadłości.” Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.11.2016 r. (sygn. akt III KK 225/16)

Czas popełnienia przestępstwa

Niezłożenie wniosku o upadłość spółki jest przestępstwem trwałym. Czas jego popełnienia biegnie od następnego dnia po upływie terminu do złożenia wniosku o upadłość spółki i kończy się z chwilą:

• złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, bądź
• ustania stanu niewypłacalności spółki, bądź
• wygaśnięcia obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki przez daną osobę (np. w wyniku (n. w wyniku złożenia rezygnacji z funkcji członka zarządu spółki).

Tryb ścigania

Niezłożenie wniosku o upadłość spółki prawa handlowego jest przestępstwem publicznoskargowym ściganym z urzędu.

Sankcje karne

Przedmiotowy występek jest zagrożony alternatywnie:

• grzywną,
• ograniczeniem wolności,
• pozbawieniem wolności do roku.

Pomoc prawna dla członków zarządu spółki i likwidatorów

W ramach swojej praktyki zajmuję się m. in. obroną członków zarządu spółek prawa handlowego przed odpowiedzialnością karną. Jeżeli wszczęto przeciwko Tobie postępowanie przygotowawcze lub sądowe i potrzebujesz pomocy prawnej napisz do mnie.